Παρακολουθήσαμε όλοι τη σύγκρουση μεταξύ της Κυβέρνησης και της κας Αικ. Σαββαίδου, τέως πλέον ΓΓΔΕ. Δεν επιτρέπεται να τοποθετηθεί κανείς στην νομική όψη της υπόθεσης, προφανώς και ιδίως όταν κανείς δεν γνωρίζει τα στοιχεία των δικογραφιών. Βέβαια πρέπει να υπομνησθεί ότι και ο κ. Χ. Θεοχάρης είχε επίσης απομακρυνθεί από την ίδια θέση από τη συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Πριν κοπάσει ο θόρυβος με τη ΓΓΔΕ, η Κυβέρνηση ενέταξε στο νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες τροποποίηση που οδηγούσε σε αντικατάσταση των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών των οποίων η θητεία είχε λήξει αλλά και των υπηρετούντων των οποίων δεν είχε λήξει. Στη συνέχεια, ψηφίστηκε αναθεωρημένη εκδοχή της τροποποίησης.

Ο πυρήνας και των δύο περιπτώσεων υπό αυτή τη Κυβέρνηση είναι το θέμα της ανεξαρτησίας των Ανεξάρτητων Αρχών και τομέων της Διοίκησης.

Δεν πρέπει να παραγνωρίζει κανείς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, και κατ ‘ επέκταση η Κυβέρνηση έχει την πολιτικά και ιδεολογικά θεμιτή άποψη – που δεν κρίνεται εδώ- ότι : ι) το Κράτος, το Δημόσιο συνολικά είναι ταξικός θεσμός, μόρφωμα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και της άρχουσας τάξης, (με κάποια «σχετική» αυτονομία από την τελευταία όταν οι συνθήκες της ταξικής πάλης έχουν τέτοια δυναμική) και δεν είναι επομένως θεσμοί ουδέτεροι πολιτικά, ιι) άρα δεν νοείται απολίτικη τεχνοκρατική δομή δημόσιας διοίκησης, ιιι) όταν το Κράτος έχει περιέλθει στη σφαίρα ελέγχου των εκπροσώπων του Λαού δεν νοείται να υπάρχουν θύλακες δημόσιας διοίκησης έξω από τον έλεγχο του Κράτους καθώς το Κράτος ήδη προασπίζει τα λαϊκά συμφέροντα και ,ιν) δεν νοείται να υπάρχουν θύλακες αριστείας άσκησης δημόσιας διοίκησης εκτός του Κράτους.

Δεν είναι έκπληξη επομένως ότι εξαρχής υπήρξε αντιπαράθεση του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο με τις Ανεξάρτητες Αρχές αλλά και με άλλους ανεξάρτητους φορείς του Δημοσίου. Ο πρώην υπουργός κ. Λαφαζάνης επιδίωξε και επέβαλε νέα ηγεσία στη ΡΑΕ. Επιδιώχθηκε από τον Υπουργό Οικονομίας κ. Σταθάκη η αλλαγή της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Ο Υπουργός κ. Σπίρτζης έχει ανοικτό μέτωπο με την ΕΕΤΤ και άνοιξε μέτωπο πρόσφατα ακόμα και με τον ΟΑΣΑ αναφέροντας ρητά ότι η διοίκηση τους οφείλει να καταλάβει οτι η κυβέρνηση άλλαξε και πρέπει να προσαρμόσει τη πολιτική της στη πολιτική της κυβέρνησης. Ο κ. Κατρούγκαλος επιδίωξε τη συνολική λύση, με την προσπάθεια- ανεπιτυχή- να μειώσει το όριο ηλικίας των διοικήσεων Ανεξάρτητων Αρχών, που θα οδηγούσε σε αλλαγές διοικήσεων. Η κατάργηση των Συμβουλίων Ιδρυμάτων στα ΑΕΙ μπορεί να ειδωθεί υπό την ίδια προοπτική.

Στο βαθμό που το Σύνταγμα (άρθρο 101^α) διασφαλίζει την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των συνταγματικά προβλεπόμενων Ανεξάρτητων Αρχών (Συνήγορος του Πολίτη, ΑΣΕΠ, ΕΣΡ, Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Αρχή Προστασίας Απορρήτου των Επικονωνιών) κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της ανεξαρτησίας τους είναι έωλη χωρίς τουλάχιστον την αναθεώρηση του Συντάγματος ή την αλλαγή του Κανονισμού της Βουλής ως προς τη εκλογή των διοικήσεών τους. Επομένως αναμένεται πρόταση αναθεώρησης αυτών των διατάξεων στα πλαίσια της αναθεώρησης του Συντάγματος που προανήγγειλε εξάλλου ο ίδιος ο κ. Πρωθυπουργός.

Πληθώρα όμως άλλων Ανεξάρτητων Αρχών (Επιτροπή Ανταγωνισμού, Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, κλπ) και όργανα του δημοσίου είναι θεμελιωμένες μόνο στο τυπικό ιδρυτικό νόμο τους που έχει διαμορφωθεί είτε με βάση κοινοτικές πρακτικές (όπως η Επιτροπή Ανταγωνισμού) είτε αυτόνομα από τις πολιτικές επιλογές των Κυβερνήσεων και της Βουλής. Σε αυτές τις αρχές και όργανα, το εύρος της ανεξαρτησίας διαμορφώνεται από το νόμο που τα διέπει. Εκεί που υπάρχουν κοινοτικές δεσμεύσεις ή πρότυπα, ενδεχόμενα να υπάρχει στενότερο εύρος διαφοροποιήσεων. Όπου είναι καθαρά ελληνική επιλογή, δεν τίθεται θέμα να μην μπορούν να τροποποιηθούν ή και να καταργηθούν.

Η Κυβέρνηση είναι επομένως ιδεολογικά συνεπής και έχει επιχειρήματα. Η αντιπολίτευση οφείλει να αντιπαρατίθεται με ίδιους όρους. Δεν επαρκεί να αποδίδει στη Κυβέρνηση τη μομφή της «παλαιο-κομματικής» τακτικής . Έτσι υποβιβάζει το θέμα και εξάλλου είναι νωπές οι μνήμες της δικής της διακυβέρνησης. Αν η αντιπολίτευση θέλει πραγματικά να αντιπαρατεθεί οφείλει να το κάνει επί τη βάσει αρχών και επιχειρημάτων. Η αντιπαράθεση αυτή , ουσιαστικά διάλογος ιδεολογικής ηγεμονίας, θα λυθεί με τις διαδικασίες του δημοκρατικού πολιτεύματός μας.

Η επιλογή να υπάρχουν συνταγματικα προστατευόμενες ανεξάρτητες αρχές προέκυψε από τα, κατά το Σύνταγμα, θεμελιώδη ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και αγαθά που προστατεύουν. Οι λοιπές ανεξάρτητες αρχές προκύπτουν από την νομοθετική, δηλαδή πολιτική επιλογή να προστατεύονται άλλες αξίες και θεσμοί. Οι επιλογές αυτές είναι φιλελεύθερες έχουν δηλαδή κοινό ιδεολογικό υπόβαθρο ότι αφενός το Κράτος δεν πρέπει να επεμβαίνει σε κάποια σφαίρα ιδιωτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και αφετέρου ότι κάποιες πολιτικές και οικονομικές ελίτ ενδέχεται να αποτελούν απειλή για κάποιους θεσμούς και θεμελιώδη αγαθά που πρέπει να λειτουργούν για όλους και το γενικό συμφέρον.

Η διαμάχη λοιπόν περί τη ΓΓΔΕ και το ΕΣΡ δεν είναι απλό θέμα. Είναι έκφανση διαφορετικών αντιλήψεων για το είδος και το περιεχόμενο του κράτους, των δικαιωμάτων και εντέλει της κοινωνίας. Υπάρχουν όμως και δυνατότητες συγκλίσεων. Απαιτείται περίσκεψη, πολιτικός αντίλογος και ορθολογικός διάλογος. Πρέπει να διαμορφωθούν επιχειρήματα με βάση αξίες και θεωρίες δικαιωμάτων, που θα μετουσιωθούν σε πολιτικές.Είναι αναγκαίο να γίνει αυτός ο διάλογος με επιχειρήματα και ανοικτά. Όλες οι πολιτικές και κοινωνικές δυναμεις της Χώρας οφείλουν να αντιληφθούν ότι η κρίση ενέσκηψε διότι η κοινωνική δομή μας νοσεί και πολλές αξίες απαιτούν αναθεώρηση. Οφείλουν λοιπόν να διαμορφώσουν ανάλογα τις αξίες τους,το λόγο και τη πράξη τους για να υπάρξει οριστική έξοδος από τη κρίση.