«Αποτύπωση της σημερινής κατάστασης» &

«Διαχείριση ροών και δυνατότητες ενσωμάτωσης»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

βίντεο από το blod.gr μπορείτε να το δείτε πατώντας εδώ

Στην πρώτη ανοικτή  συζήτηση για το Μεταναστευτικό που διοργάνωσε η «Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία», την Τρίτη 28/1/2020, στον Πολυχώρο του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με θέμα :  

«Αποτύπωση της σημερινής κατάστασης», 

αποτυπώθηκε με ξεκάθαρο τρόπο η πολυπλοκότητα του ζητήματος με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα μας από το 2015 και μετά. 

Ο αναπληρωτής Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Γιώργος Κουμουτσάκος ανέπτυξε διεξοδικά το σοβαρό θέμα του μεταναστευτικού, κάνοντας μία μικρή ιστορική αναδρομή και ότι το θέμα πρέπει να λυθεί και από τη χώρα μας εντός των ευρωπαϊκών πλαισίων και βάσει των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου που επιβάλλουν τη διάσωση ναυαγών στα χωρικά ύδατα της χώρας. Εξήγησε επίσης την πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση επισημαίνοντας πως πρώτιστος στόχος είναι η ασφάλεια. Ο κ. Κουμουτσάκος τόνισε πως η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυξήσει τον αριθμό των επαναπροωθήσεων στην Τουρκία αλλά και των επιστροφών των μεταναστών στις χώρες προέλευσης τους, ενώ επεσήμανε την εκτίμηση που έχει σχηματίσει από συναντήσεις με Τούρκους αξιωματούχους, ότι οι πιθανότητες να συμβάλει η Τουρκία θετικά στο ζήτημα των επαναπροωθήσεων, είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Τέλος,    ο αναπληρωτής υπουργός είπε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να βοηθήσει την Ελλάδα και πως ο ίδιος ελπίζει πως στη γερμανική προεδρία θα παρθούν σημαντικές αποφάσεις προς όφελος της Ελλάδας και θα καμφθούν οι όποιες αντιρρήσεις των κρατών του Βίζεγκραντ.  

Από την πλευρά του ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου και πρώην Πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου   Δημήτρης  Χριστόπουλος, εξήγησε πως η Ελλάδα δεν βρίσκεται πρώτη φορά αντιμέτωπη με ένα μεταναστευτικό κύμα και θύμισε την περίοδο του 1990 και 2000, όταν έφτασαν στη χώρα εκατοντάδες χιλιάδες

Αλβανοί μετανάστες. Ο κ. Χριστόπουλος επεσήμανε την αδυναμία της ισχύουσας συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας σε ό,τι αφορά το θέμα των επιστροφών στη Τουρκία. Λόγω της συμφωνίας αυτής,  δεν επιτρέπεται η επιστροφή όσων

μεταναστών έχουν μετακινηθεί στην ηπειρωτική χώρα. Αυτό έχει μετατρέψει  το μεταναστευτικό, από ευρωπαϊκό  ζήτημα σε ελληνικό πρόβλημα και δη των  νησιών που γειτνιάζουν με την Τουρκία.   Κατά συνέπεια, πρέπει να υπάρξει αλλαγή της συγκεκριμένης συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας ενώ, παράλληλα, θα πρέπει η ελληνική κοινωνία να προετοιμασθεί κατάλληλα ώστε να καταστεί εφικτή μια δίκαιη κατανομή των μεταναστών σε ολόκληρη τη χώρα.  Επισήμανε δε πως όσο αντιμετωπίζουμε τη μετανάστευση ως πρόβλημα δεν θα βρούμε λύσεις και θα πρέπει να τη δούμε ως ένα φαινόμενο που δεν θα εξαφανιστεί.  

Ο βουλευτής , αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου Άγγελος Συρίγος, περιέγραψε μέσα από τους αριθμούς το πρόβλημα του μεταναστευτικού. Αρχικώς επεσήμανε ότι το πρόβλημα δεν είναι πλέον ευρωπαϊκό. Από το 2015 που η ΕΕ είχε δεχθεί περισσότερο από 1.000.000 πρόσφυγες και μετανάστες, το 2019 οι αριθμοί έπεσαν στους 125.000. Πρόκειται για τους χαμηλότερους αριθμούς της τελευταίας εικοσαετίας. Αντιθέτως, ο κύριος όγκος των εισερχομένων των 2019 πέρασε στην ΕΕ μέσω Ελλάδος. Πρόκειται για 75.000 άτομα. Αυτό αποδεικνύει ότι το πρόβλημα είναι πρωτίστως ελληνικό. Ως προς την Ελλάδα πρέπει να παρατηρηθεί και πάλι ότι το πρόβλημα εντοπίζεται ειδικώς στα νησιά. Ο κύριος όγκος των εισελθόντων, περίπου 40000 άτομα, παραμένει στα νησιά. Πρέπει άμεσα να φανούν αποτελέσματα σε τρία πεδία. Το πρώτο και πλέον επείγον είναι να αποσυμφορηθούν τα νησιά. Η κατάσταση εκεί είναι απελπιστική. Το δεύτερο είναι να επιταχυνθεί στην πράξη η διαδικασία εξετάσεως των αιτημάτων ασύλου και να αρχίσουν οι επιστροφές στην Τουρκία. Το τρίτο είναι να ανακοπούν οι ροές. Στο ΄Έβρο, λόγω το χερσαίου συνόρου, τα πράγματα είναι πιο απλά. Αντιθέτως στη θάλασσα δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και πρέπει να δοκιμασθούν διάφορες προτάσεις ούτως ώστε ο περιορισμός των ροών να μην διακινδυνεύσει ανθρώπινες ζωές στη θάλασσα.

 Ο πρώην επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα Πάνος Καρβούνης, αναφέρθηκε στο ιστορικό και στην πολυπλοκότητα και διαφορετικότητα του μεταναστευτικού, ανέλυσε δε τη δική του πρόταση για το μεταναστευτικό λέγοντας πως η ΕΕ θα μπορούσε να κάνει όλες τις διαδικασίες για τη διεθνή προστασία σε τουρκικό έδαφος έτσι ώστε οι πρόσφυγες – μετανάστες να μην χρειάζεται να διασχίζουν τη θάλασσα για να ζητήσουν άσυλο.

Την κατάσταση στα νησιά του Βορείου Αιγαίου περιέγραψε ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης, ο οποίος επισήμανε πως οι κάτοικοι των νησιών νιώθουν

πως το κράτος τούς έχει εγκαταλείψει και εξήγησε πως αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι άνοιξαν τα σπίτια τους στους πρόσφυγες αλλά τώρα ασφυκτιούν γιατί δομές που είχαν φτιαχτεί να φιλοξενήσουν λίγες χιλιάδες μετανάστες τώρα πρέπει να αντέξουν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Ο Περιφερειάρχης δήλωσε ότι η Frontex δεν ανταπεξέρχεται αποτελεσματικά στην αποστολή της. Ανέφερε, επίσης, ότι το ποσόν που έχει καταβάλει η ΕΕ στην Ελλάδα για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος είναι της τάξεως των 1,6 δισεκ. Ευρώ, ποσόν που δεν  αντιστοιχεί, κατά την εκτίμησή του,  στον αριθμό και την ποιότητα των έργων και εξόδων που έχουν πραγματοποιηθεί από ελληνικής πλευράς. Τέλος, ανέφερε ότι, αν και πολλές ΜΚΟ έχουν πράγματι προσφέρει θετικό έργο στη διαχείριση του μεταναστευτικού, θα πρέπει, ωστόσο,  να ελεγχθεί ο ρόλος και η χρηματοδότησή τους, άποψη με την οποία συμφώνησε και ο αν.Υπουργός. 

Στη δεύτερη ανοιχτή συζήτηση που διοργάνωσε η “Κίνηση Πολιτών για μια Ανοιχτή Κοινωνία”, την Τρίτη 4/2/20, στον Πολυχώρο του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, επιχείρησαν να ρίξουν φως στο μεταναστευτικό από διαφορετικές οπτικές γωνίες,  οι ομιλητές στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με θέμα : 

«Διαχείριση ροών και δυνατότητες ενσωμάτωσης».

 Για τα θέματα ασφάλειας που συνδέονται με τη μεταναστευτική ροή μίλησε ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη κ.Λευτέρης Οικονόμου, ο οποίος επέμεινε ότι πρέπει να αποσαφηνιστούν οι διαφορές μεταξύ προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, επισημαίνοντας ότι οι ανεξέλεγκτες ροές συνδέονται με τον κίνδυνο της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Σύμφωνα με τον κ.Οικονόμου επιβάλλεται να υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, ωστόσο έκανε λόγο για συγκεκριμένα “μέτρα ορθολογικής αντιμετώπισης” του φαινομένου. Μεταξύ αυτών θα μπορούσε να είναι η δημιουργία καταλόγου με τις ασφαλείς χώρες καταγωγής και η δίκαιη ανακατανομή των προσφύγων μεταξύ των κρατών της ΕΕ.  

Μια καθαρή εικόνα των απόψεων που έχουν οι Έλληνες για τους μετανάστες, αλλά και οι Σύροι και Αφγανοί μετανάστες για τη δική μας χώρα, έδωσε ο κ.Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Περιεχομένου της Διανέοσις. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι το 56% των ερωτηθέντων Ελλήνων αξιολογούν αρνητικά τον αντίκτυπο των μεταναστών στην οικονομία της χώρας, ενώ ένα συντριπτικό 79% εκτιμά ότι δεν συμβάλουν στην επίλυση του δημογραφικού. Σε ό,τι αφορά τους μετανάστες και πρόσφυγες που συμμετείχαν στην έρευνα, το 91% δηλώνουν ότι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να ξεφύγουν από τη βία, ενώ το 83% έχουν εμπειρία βομβαρδισμού. Ενδεικτικό είναι, τέλος, ότι μόλις ένας στους τέσσερις επιθυμεί να παραμείνει στην Ελλάδα.

 Τα προβλήματα της στρατηγικής για την εκπαιδευτική ένταξη, που ακολούθησε η χώρα κατά την τελευταία πενταετία, παρουσίασε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ.Αναστάσιος Εμβαλωτής, ο οποίος έκανε λόγο για πολιτικές αποσπασματικές στην καλύτερη περίπτωση και, στη χειρότερη, πολιτικές που αντέγραψαν επιζήμιες πρακτικές. Όπως επισήμανε ο κ.Εμβαλωτής, το σκεπτικό των επιτροπών που κλήθηκαν να σχεδιάσουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα ένταξης βασίζονταν σε μια βεβαιότητα ότι τα παιδιά δεν ήρθαν για να μείνουν. Επιπλέον, διαπιστώθηκαν προβλήματα συντονισμού και επικάλυψης αρμοδιοτήτων, ενώ και η έλλειψη ειδικού εκπαιδευτικού υλικού ανάγκαζε σε μεγάλο βαθμό τους εκπαιδευτικούς να αυτοσχεδιάζουν. Τέλος, ο κ.Εμβαλωτής έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην επιτακτική ανάγκη για μια στρατηγική διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας στους ανήλικους πρόσφυγες.

 Ως παιχνίδι θετικού αθροίσματος περιέγραψε την είσοδο των μεταναστών στην αγορά εργασίας ο αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς Πλάτων Τήνιος, εξηγώντας πως “όταν σου προσφέρουν επιπλέον εργατικό δυναμικό, αυτό είναι πάντα θετικό. Διότι η παραγωγή παράγει πλεόνασμα το οποίο είναι διαθέσιμο, στα χέρια των κυβερνώντων, για να το μοιράσουν όπως θέλουν…[…] Δηλαδή έχουμε μια χρυσοτόκο όρνιθα η οποία θα γεννάει και εμείς πρέπει να κοιτάξουμε τι θα κάνουμε τα αυγά”. Σύμφωνα με τον κ.Τήνιο, αυτή η “όρνιθα” είναι παντού στην Ευρώπη υπό διωγμό, πράγμα παράλογο τη στιγμή που η ΕΕ είναι αντιμέτωπη με τον τριπλασιασμό των ατόμων άνω των 80. Σε χώρες που δεν έχουν κρατικό σύστημα μακροχρόνιας φροντίδας, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, αλλά και σε χώρες που έχουν, όπως η Δανία, τα άτομα που προσφέρουν υπηρεσίες φροντίδας είναι μετανάστες. “Η Ευρώπη προσπαθεί να διώξει τη φροντίστρια της γιαγιάς της”, παρατήρησε ο κ.Τήνιος. Ανέφερε επίσης ότι είναι κατ’ αρχάς σωστός ο διαχωρισμός μεταξύ «μεταναστών» και «προσφύγων»,  ο διαχωρισμός όμως αυτός θα υποστεί στο μέλλον σύγχυση, αφού θα υπάρξουν και άλλα είδη μεταναστών (εκτός των οικονομικών) και προσφύγων (λόγω πολέμων) όπως αυτοί που θα ωθούνται στη μετακίνησή τους λόγω των κλιματικών αλλαγών  (πχ από Αφρική) κλπ.  Τέλος ανέφερε ότι στην Ελλάδα υπάρχει το εξής παράδοξο: παρόλο πως είναι σχετικά εύκολη και απροβλημάτιστη η πρόσβαση των μεταναστών (ιδίως) στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, είναι δύσκολη η πρόσβαση των ατόμων αυτών (ακόμα και μετά την αποφοίτησή τους) στην αγορά εργασίας,  λόγω (κατά κύριο λόγο) της καταγωγής τους.  

 Την ανάγκη να υπάρχει σωστή και έγκυρη ενημέρωση των μεταναστών που ζουν χρόνια νόμιμα στη χώρα, επισήμανε ο πρόεδρος της Πακιστανο-ελληνικής Πολιτισμικής Εταιρείας κ.Syed Mohammad Jamil, προσθέτοντας ότι η συστηματική και σωστή συνεργασία της Πολιτείας με τους εκπροσώπους των μεταναστευτικών κοινοτήτων είναι κρίσιμης σημασίας ακόμη και για την αποτροπή του κινδύνου του ριζοσπαστικού Ισλάμ, που πάντως στη χώρα μας παραμένει μικρός. Ο κ.Jamil υπενθύμισε ότι η Αθήνα εξακολουθεί να αποτελεί την μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που δεν έχει μουσουλμανικό τέμενος και εξέφρασε την ευχή να εγκαινιαστεί σύντομα ο νέος χώρος λατρείας των μουσουλμανικών κοινοτήτων της πόλης. Πρόσθεσε, όμως, ότι εκκρεμεί και το ζήτημα του νεκροταφείου, για το οποίο δεν φαίνεται να υπάρχει λύση στο άμεσο μέλλον. Τέλος, ο κ.Jamil επισήμανε ότι σε ό,τι αφορά τη συνολική στρατηγική της ΕΕ, θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό να δίνονται κονδύλια στις χώρες από τις οποίες έρχονται οι μετανάστες, αντί να χρηματοδοτούνται αποκλειστικά οι ΜΚΟ όταν οι άνθρωποι έχουν ήδη φτάσει σε ευρωπαϊκό έδαφος.

 Tέλος η συντονίστρια της εκδήλωσης,  δημοσιογράφος Κατερίνα Οικονομάκου μετέφερε την εμπειρία της από την Γερμανία, όπου το κράτος βλέπει στο κύμα των προσφύγων, το 85% των οποίων είναι κάτω των 35 ετών, μια δυνατότητα να εκπαιδεύσει τους εξειδικευμένους εργάτες που αναμένεται να λείψουν από τη χώρα τα επόμενα χρόνια. Όπως εξήγησε η κ.Οικονομάκου,  ο αριθμός των προσφύγων που γράφτηκαν σε κρατικά επιδοτούμενα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, τα οποία ανοίγουν το δρόμο στην αγορά εργασίας, έχει τριπλασιαστεί από το 2015. Προϋπόθεση για την εγγραφή των προσφύγων είναι η πιστοποιημένη, βασική γνώση γερμανικών, γι αυτό η Πολιτεία δίνει προτεραιότητα στην εκμάθηση της γλώσσας. Η κ.Οικονομάκου μετέφερε τα στοιχεία έρευνας που δείχνει ότι το 49% των προσφύγων που έφτασαν το 2015 έχουν ήδη κάποιου τύπου μόνιμη απασχόληση.